İnternetin hayatımıza girmesiyle işlerimizi artık daha kolay ve hızlı halledebiliyoruz.
Ancak teknolojik gelişmeler, her zaman olumlu sonuçlar doğurmayabiliyor. Sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları, dolandırıcıların yeni meskeni haline geldi.
Özellikle WhatsApp ve Instagram gibi sosyal medya hesapları üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık vakaları oldukça artmış durumda.
Ensonhaber ekibi olarak vatandaşların yaşadığı bu sorunu ele aldık ve korunma yollarını sizler için araştırdık.
“İki Adımlı Doğrulama” oldukça önemli
Öncelikle bu durumlar için önlem almak mümkün. WhatsApp ve diğer sosyal medya mecralarında hesabınızın güvenliği için “İki Adımlı Doğrulama” oldukça önemli.
Hesabınızın ele geçirilmesini önlemek için WhatsApp’ta yer alan “İki Adımlı Doğrulama” işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
Kendi belirleyeceğiniz 6 haneli bir kod ve e-posta adresinizi hesabınıza tanımlayarak hesabınızın ele geçirilmesini önleyebilirsiniz.
Bu işlemi WhatsApp uygulaması içerisinden, “Ayarlar > Hesap > İki Adımlı Doğrulama” bölümünden yapabilirsiniz.
Nelere dikkat edilmeli?
Dolandırıcılar özellikle size kampanya, iş teklifi veya bir suça karıştığınız ve tehlike altında olduğunuzu belirterek sizi korkutup dolandırmaya çalışıyor.
Bu noktada şunları bilmeniz çok önemli:
- Resmi kurum ve kuruluşlar sizle böyle bir yolla asla iletişime geçmez.
- Tanıdığınız birinin gönderdiği linklerde bile temkinli olmak zorundasınız. Çünkü; yakınınızın hesabı ele geçirilmiş ve sizin de hesabınızı çalmak istiyor olabilirler.
- Özellikle yabancı numaralara dikkat edin. Genelde bu tarz numaralardan size sözde iş teklifleri gelecektir.
- Yabancı numaralarda yazım hatalarından bile bu durumu fark edebilirsiniz.
- Hesaplarınızın güvenliğini üst seviyeye çıkarın. Bunun için tahmin edilemeyecek karmaşık şifreler kullanabilir ve “İki Adımlı Doğrulama” işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
- Hesabınızı çaldırdığınızda “Hesabınızı kurtarabiliriz” diyen kişilere asla güvenmeyin. Çünkü; hesabınızı sizin dışınızda kimsenin kurtarması mümkün değil. Kullandığınız uygulamanın gerekli birimlerine ulaşıp yapılması gereken adımları izleyin.
Uzman isimlere sorduk
Telefon dolandırıcılarına karşı neler yapabiliriz, Hangi önlemleri alabiliriz, Hukuki sorumluluğumuz var mı? gibi soruların cevaplarını uzman isimlere sorduk.
Önemli ve bilgilendirici yayınlarımızda bu soruların cevaplarını aradık.
“Beklenmedik bir şekilde iletişim kuran insanlardan kaçının”
Konuyla ilgili Marmara Üniversitesi Radyo Televizyon ve Sinema Bölüm Başkanı Profesör Doktor Ali Murat Kırık’la bilgilendirici bir yayın yaptık.
Kırık, “Bizimle iletişime geçenlerin dolandırıcı olduğunu nasıl anlarız?” sorusuna şu cevapları verdi:
Özellikle İnternet, sosyal medya ve WhatsApp üzerinden dolandırıcıları tanıma yöntemleri mevcuttur. Beklenmedik bir şekilde iletişim kuran insanlardan kaçının. Çünkü unutmayın hiçbir banka, hiçbir resmi kurum şifre veya kişisel bilgilerinizi WhatsApp üzerinden mesaj isteyerek göndermez. Böyle bir talep alırsanız mutlaka şüphe duyun.
“Paniğe sevk ederek acil durum senaryoları oluşturuyorlar”
Burada bir de dolandırıcılar sizi genellikle paniğe sevk ederek acil durum senaryoları oluşturuyorlar. Burada sakin olmanızın son derece önemli olduğunun altını çizmemiz lazım. WhatsApp’tan sizi arayan veya size yazan, “Ben banka yetkilisiyim, ben şu kurumdan arıyorum” diyen kişilere asla itibar etmeyin.
Bir de özellikle bu tarz kişiler, anlık mesajlaşma uygulamalarından sizinle iletişime geçerken mesajları incelediğinizde dil bilgisi hataları vardır. Yani buradan da kaçınmanız lazım. Resmi kurum ve kuruluşlarda, bankalarda dil bilgisi hataları söz konusu olmaz.
“Resmi kurum ve kuruluşlar, WhatsApp üzerinden iletişime geçmez”
Bir de şu çok oluyor; arkadaşınızdan gelen ya da bir kuruluştan gelen beklenmedik, “Büyük ödül kazandınız!” ya da “Size çok ciddi teklifimiz var!” diyen dolandırıcılık amaçlı mesajlara da asla itibar etmeyin. Bunlar da ciddi manada hesabınızın ele geçirilmesine sebebiyet verebilir. Bir de şunu unutmayın; resmi kurum ve kuruluşlar, WhatsApp üzerinden ne sizi ararlar ne de iletişime geçerler. Kimlik bilgilerinizi sormazlar. Bu tip bir talep aldığınızda asla itibar etmeyin, direkt olarak engelleyin.
“Mutlaka savcılığa gidip suç duyurusunda bulunun”
Ali Murat Kırık, hesabımızın çalındığında hukuki sorumluluğumuzla ilgili şunları söyledi:
Bu çok önemli, biz genelde hesabımız ele geçirildiğinde ikinci plana atıyoruz, “Ya nasıl olsa hesap ele geçirildi ve benle ilgili bir durum kalmadı” diyoruz. Hayır, o hesap üzerinden olası bir dolandırıcılık faaliyetinde o hesabın sahibi siz olduğunuz için mağdur direkt olarak savcılığa suç duyurusunda bulunuyor ya da mahkeme yoluna başvuruyor.
Dolayısıyla sizin isminiz giriyor. Siz de savcılığa gidip suç duyurusunda bulunmadığınız için sizin de bu suça ortak olma durumunuz söz konusu. O sizin garantiniz olacak elinizde. Mutlaka savcılığa gidip suç duyurusunda bulunun. Artık hesabınız üzerinden dolandırıcılık yapılması durumunda hesabınızın ele geçirildiğini ve bu işlemleri sizin yapmadığınızı kanıtlamak zorunda kalabilirsiniz.
Bunu yapmazsanız dolandırıcılığa yardım ve yataklık suçundan ciddi manada cezalar alabilmeniz durumu söz konusu. Mutlak suretle hesabınız ele geçirildiğinde ilgili makamlara durumu bildirmeniz sizin dolandırıcılık faaliyetlerinden sorumlu tutulmanızı engelleyecektir.
“Delil toplayın”
Bir de şunu unutmayın; Hesabınız başkalarının eline geçtiyse delil toplayın. Hesabınızın ele geçirildiğini sağlayan deliller işte şu konumdan erişim sağlandı, şu mesaj gönderildi, sizin adınıza yapılan paylaşımlar…
Mutlaka bunları saklayın ve savcılığa bulunduğunuz suç duyurusunun ekine bunu da mutlaka koyun.
“Kurtarıcı mail adreslerimizin güncelliği çok önemli”
Sosyal medya araştırmacısı olan Ümit Sanlav ile yaptığımız röportajda, kendisine “Telefon dolandırıcılarına karşı hesaplarımızın ele geçirilmemesi için neler yapabiliriz?” sorusunu yönelttik.
Sanlav, bu konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı
Kendi güvenliklerini bütün sosyal medya kullanıcıları kendileri sağlamak zorunda. Girdikleri mecralara sosyal medya mecraları üzerinde üye olmak doğru değil. Mutlaka telefon ve mail adresleri üzerinden üye olmalarına önem veriyoruz.
Kullanılan şüpheli durumlarda şifreleri sık sık değiştirmek lazım. İki faktörlü güvenlik faktörünü kullanmak önemli. Kurtarıcı mail adreslerinizin güncelliği mutlaka çok önemli. Bunların sık sık teyit edilmesi lazım.
“Hesabınızın çalındığını ispatlayana kadar sorumlusunuz”
Sanlav, hesaplarımızı kaptırdığımızda hukuki bir sorumluluğumuzun olup olmadığıyla ilgili şunları söyledi:
Hesabınızın çalındığını ispatlayabileceğiniz ana kadar sorumluluğunuz var. Hesabınızın çalındığını ispatlamak zorundasınız.
Bir de hukuki olarak bunu ispatladığınız zaman hukuki sorumluluğunuzu atarsınız ama sizin dikkatsizliğinizden dolayı arkadaşlarınızın diğer internet kullanımı güvenliğini riske atmanın manevi sorumluluğu yeter.
Abdullah PAÇAL / Ensonhaber
