Avrupa’da Finnair’e ait iki ticari uçuşun, Rusya’dan gelen navigasyon karıştırma şüphesi üzerine geri dönmek zorunda kaldığı belirtildi.
Helsinki’den Estonya’nın Tartu kentine giden iki Finnair uçuşu, navigasyon sistemlerinin hedef alınmasının ardından geri döndüklerini açıkladı.
Havayolu şirketi, Tartu uçuşlarının 31 Mayıs’a kadar durdurulacağını açıkladı.
Havayolu tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Tartu Havalimanı’nda halihazırda kullanılan yaklaşma yöntemleri GPS sinyaline dayanmaktadır. Bölgede oldukça yaygın olan GPS paraziti, bu yaklaşma yönteminin kullanılabilirliğini etkilemekte ve bu nedenle uçağın yaklaşmasını ve inişini engelleyebilmektedir. Finnair Tartu uçuşlarını bir ay süreyle askıya almıştır; bu süre zarfında Tartu Havaalanında GPS sinyali olmadan uçuşların güvenli ve sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlayacak yaklaşma yöntemlerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir”
Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna ise şunları ekledi: “GPS konusunda yaşananları Rusya’nın düşmanca faaliyetlerinin bir parçası olarak görüyoruz ve bu konuyu kesinlikle müttefiklerimizle görüşeceğiz. Bu tür eylemler hibrit bir saldırıdır ve halkımıza ve güvenliğimize yönelik bir tehdittir ve bunlara müsamaha göstermeyeceğiz”
Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis Financial Times’a verdiği demeçte Rusya’dan gelen sinyal bozucuların artması konusunda, “Gece araba kullanırken biri farlarınızı kapatırsa, bu tehlikeli bir hal alır. Rusya sınırlarına yakın Baltık bölgesinde yaşananlar artık göz ardı edilemeyecek kadar tehlikeli bir hal almaya başladı. Büyük havaalanlarının çoğunda uçaklar GPS olmadan iniş yapabiliyor ancak Tartu’daki havaalanında uçakların iniş yapabilmesi için GPS sinyali gerekiyor; bu da uçakların Helsinki’ye geri dönmek zorunda kaldığı anlamına geliyor” diye konuştu.
Rusya’nın yıllardır uçak sistemlerini hedef aldığından şüpheleniliyor, ancak son zamanlarda RyanAir, Wizz-Air, British Airlines, Easyjet, TUI ve Jet2’yi etkilemesiyle dikkat çekti.
Sadece Ağustos 2023 ile Mart 2024 arasında Baltık, Karadeniz ve Doğu Akdeniz gibi bölgelerde 46 bin uçuşta parazit sorunu yaşandı.
RyanAir’in 2 bin 300 uçuşu etkilenirken, Wizz-Air’in bin 300 uçuşunda parazit kaydedildi ve British Airlines, Easyjet, TUI ve Jet2 de aynı şekilde etkilendi.
Uçaklar hakkında bilgi sahibi olan Chatham House Rusya uzmanı Keir Giles, daha önce verdiği demeçte elektronik sistemleri bozmanın Rusya’nın NATO ile savaş için pratik yapmasının bir yolu olduğunu söylemişti.
Giles, “Eğer Rusya sadece uçaklar için değil kara taşımacılığı için de GPS hizmetlerini engelleyebileceğini fark ederse, bu bir kaosa yol açacaktır. Son birkaç aydır gördüğümüz şey Rusya’nın Avrupa’yı hareketsiz hale getirmeye çalışmasıdır. Ancak bu durumdan en doğrudan etkilenenler, sinyal bozucuya ya da tepelerinde uçan uçaklara en yakın olan ülkelerdir. Sonuç olarak Avrupa’nın büyük bir kısmı bunun farkına bile varmadı. Bu, Rusya’nın ülkelerimize, sıradan insanlara ve işletmelere ne kadar zarar verdiğinin ve bize nelere mal olduğunun sadece bir belirtisi. Ama kimse ne olduğunu bilmiyor ya da bilmiyormuş gibi davranıyor” diye konuştu.
Norveç konu ile alakalı bir kampanya yürüttüğünü açıklarken, ilk olarak 2019’da Rus yetkililerle yapılan bir toplantıda konuyu gündeme getirdi.
