Birol BOZKURT
Merkez Bankası (TCMB), ilave sıkılaşma adımları kapsamında, kredi kartı ve kredili mevduat hesaplarından nakit çekim işlemlerinde faiz oranını ihtiyaç kredisi faiz oranıyla uyumlu seviyeye yükseltirken, bankacılık sisteminde Türk lirası (TL) mevduatın payını artırmaya yönelik yeni adımlar attı. Merkez Bankası’nın Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Nakit avans çekiminde faiz oranı yüzde 5’e çıktı
Geçen hafta bazı bankaların kredi kartı nakit avans taksit sayısını, bazı bankaların ise yeni müşterilerine sunduğu 10 bin TL’ye kadar olan faizsiz kredilerdeki vade sayısını düşürmesi sonrası bir sıkılaşma adımı daha geldi.
Merkez Bankası, ilave sıkılaşma adımları kapsamında, kredi kartı ve kredili mevduat hesaplarından nakit çekim işlemlerinde faiz oranını yükseltti. Buna göre, kredi kartıyla nakit avans çekiminde faiz oranı yüzde 4.42’den yüzde 5’e çıktı. Bankaların ek hesap olarak da bilinen kredili mevduat hesaplarının (KMH) faizi de yüzde 5’e yükseldi.
Merkez Bankası’nın ilave sıkılaşma adımları sonrası, mevduat ve ticari kredi faizleri 22 yılın zirvesine ulaştı. Buna göre 8 Mart haftasında 1 ay vadeli mevduat faizi yüzde 44,56’dan, yüzde 45,14’e yükseldi. 3 ay vadeli mevduat faizi ise %53,25’ten yüzde 53,63 artış gösterdi. Bu oran Ekim 2002’den sonraki en yüksek seviye olarak kayıtlara geçti. Ortalama ticari kredi faizleri 8 Mart haftasında yüzde 55.76’yı görerek 22 yılın zirvesine ulaştı.
1 Mart haftasında ise bu oran yüzde 54.06 seviyesinde idi. Bu oran en son 9 Şubat haftasında yüzde 54.36’ya çıkarak Mart 2002’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşmıştı. Kredi faizlerinde ise daha dikkat çekici bir artış yaşandı. Buna göre geçen hafta ihtiyaç kredi faizi yüzde 60,44’ten yüzde 63,36’ya yükselerek 9 haftanın zirvesine yükseldi.
Ortalama ihtiyaç kredisi faizleri 5 Ocak haftasında yüzde 63.42 ile 22 yılın zirvesini görmüştü. Konut kredi faizi de yüzde 41,32’ye, ticari kredi faizi ise yüzde 55,76’ya. İhtiyaç kredisi faizindeki artış sonrası nakit avans için uygulanan faiz oranı, ihtiyaç kredisi faiz oranına göre düşük kalmıştı. Yapılan değişiklikle bu fark giderilmiş oldu.
Kredi büyümesinin yarısı son iki haftada gelmişti
Geçtiğimiz hafta kredi büyümesi ile ilgili haberde son iki hatada yaşanan hızlı kredi büyümesine dikkat çekmiştik. Buna göre bankacılık sektöründe yılbaşından bu yana 930,6 milyar TL artan toplam kredi hacmi mart ayı ile birlikte hızlandı. 1 Mart haftasında 160 milyar TL artan toplam kredi hacmi 8 Mart haftasında 229 milyar TL artış gösterdi. Böylece bankacılık sektörünün kredi hacmi, geçen hafta 12 trilyon 592 milyar 620 milyon liraya yükseldi.
Yani 3 aylık toplam büyümenin neredeyse yarısı bu iki haftada gerçekleşmiş oldu. Tüketici kredilerinin tutarı, 8 Mart itibarıyla 17,8 milyar lira artışla 1,6 trilyon liraya yükseldi. Söz konusu kredilerin 440,3 milyar lirası konut, 93,3 milyar lirası taşıt ve 1,1 trilyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Merkez Bankasının bankalara gönderdiği uygulama talimatı ile gerçek ve tüzel kişiler için uygulanan TL payı hedefleri de güncellendi.
Buna göre, bankaların tüzel kişi TL payı için aylık artış hedefi getirildi. Daha önce tüzel kişi TL payı için bir önceki aya göre artış hedefi bulunmuyor ve 18 Ağustos 2023’teki seviyesinin korunması gerekiyordu. Ayrıca, bankaların TL payı seviyelerine göre farklı olarak belirlenmiş olan gerçek kişi TL payı aylık artış hedefleri güncellendi ve hedeflerin sağlanamaması halinde uygulanacak komisyon oranı artırıldı.
Gözler Merkez’in faiz kararında
Merkez Bankası, faiz kararını perşembe günü açıklayacak. Enflasyonla mücadele kapsamında sıkılaştırma adımlarını hızlandıran Merkez Bankası’nın nasıl bir karar alacağı merakla bekleniyor. Ekonomistler, Merkez Bankası’nın politika faizini sabit bırakmasını bekliyor. Geçen ay gerçekleştirilen PPK toplantısında politika faizi yüzde yüzde 45 seviyesinde sabit tutulmuştu.
TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi’ne göre politika faizine ilişkin cari ay sonuna yönelik beklentisi yüzde 45, 3 ay sonrası için ise yüzde 46,85 oldu. 12 ay sonrası için politika faizi beklentisi de yüzde 36,62’den yüzde 36,96’ya çıktı. Ankete göre geçen ay yüzde 3,17 olan mart ayı tüketici enflasyonu (TÜFE) artışı beklentisi, bu anket döneminde yüzde 3,43’e çıktı. Geçen hafta Goldman Sachs ve Bank Of Amerika, Merkez Bankası’nın faiz oranını yüzde 50’ye çıkarabileceğini açıklamıştı.
