TRABZON Karadeniz Teknik Üniversitesi’ndeki (KTÜ) bilim insanları, ‘ftalosiyanin’ türevi molekülleri sentezleyerek 4 kanser türünde kötü huylu hücreleri yok eden 2 yeni bileşik daha üretti. Laboratuvar testlerinde kanserli hücrelerin yayılmasını durdurarak sağlıklı hücrelere zarar vermediği belirlenen bileşiklerin kanser ilaçlarında kullanılması amaçlanıyor. prof. Zekeriya Bıyıklıoğlu, “Molekül ile kanser hücrelerini tedavi ettiğimizde hücreyi öldürme oranı klinikte kullanılan kanser ilacından çok daha etkili oluyor” dedi.
Kansere alternatif ilaçlar üzerine araştırma yapan KTÜ’lü bilim insanları, ‘anti kanser’ özelliği taşıdığı bilinen ‘silikon’ metali içeren ‘ftalosiyanin’ türevi molekülleri sentezlediler. KTÜ Kimya Bölümü’nden Prof. Zekeriya Bıyıklıoğlu ve doktora öğrencisi Hüseyin Baş, Doç. Dr. Burak Barut ve Doç. Dr. Arzu Özel ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi’nden (RTEU) araştırma görevlisi Turgut Keleş’in araştırmasında; Akciğer, karaciğer, deri ve meme kanseri türlerinde kötü huylu hücreleri yok eden 2 farklı yeni bileşik belirlendi. Laboratuvar testlerinde yapılan deneylerde bileşiklerin akciğer, karaciğer, deri ve meme kanserinde kanserli hücrelerin yayılmasını durdurarak sağlıklı hücrelere zarar vermediği belirlendi. Bileşiklerin suda hızla çözülebildiğini ve çözeltide topaklanma yapmadığını fark eden uzmanlar, kanser ilaçlarında kullanılamayan iki farklı bileşik adayı için Türk Patent ve Marka Kurumu’na başvurdu. Uluslararası biyoorganik kimya dergisinde yayınlanan bileşikler için patent alan uzmanlar, uluslararası patent başvurusunda da bulundu.
‘KANSER HÜCRELERİNİ ÖLDÜRME ORANI MEVCUT İLAÇLARDAN DAHA ETKİLİ’
KTÜ Kimya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Prostat dışındaki kanser hücrelerini klinikte kemoterapi ilacı olarak kullanılan ilaçtan çok daha düzgün kanser hücrelerini öldürüyordu.Molekül ile kanserli hücreleri işlediğimizde hücreyi öldürme oranının kanserden çok daha aktif olduğunu gördük. Klinikte kullanılan ilaç.Her iki bileşiğimiz için Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde ulusal patent başvurusunda bulunduk ve ulusal patentlerimizi tescil ettirdik.Yine her iki bileşiğimizi de Avrupa’da tescil ettirdik.Ayrıca Avrupa’da uluslararası patent başvurusu yaptık. onları korumak için” dedi.
‘AYNI BİLEŞİK 4 KANSER TÜRÜNDE KULLANILABİLİR’
Keşfedilen bileşiklerin ilaç olmasını sağlayacak avantajlara sahip olduğunu ifade eden Prof. suda çözülüp direkt olarak vücuda enjekte edilebilir.Ayrıca ‘agregasyon’ yani agregasyon göstermediği için daha fazla aktivite gösterecektir.Aktivitesi vardır. Ancak 4 farklı türevde aktivite gösteren moleküllerimiz değerli bir avantaj olarak görülmektedir. 4 farklı kanser hücresinde aynı bileşiği kullanabilirsiniz. Çalışmalarımız devam ediyor. Hayvan deneyleri ile çalışmalarımız devam ediyor. Olumlu ve güzel sonuçlar alacağımızı öngörüyoruz” dedi.
‘İLAÇ OLARAK KULLANILMA POTANSİYELİ YÜKSEK’
Kanser tedavisinde 3 yöntemin sıklıkla kullanıldığını ve dezavantajlarının da olduğunu belirten Prof. Dr. Bıyıklıoğlu, “Kansere karşı bilinen 3 tedavi yöntemi var: Cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi. hastaları güzelleştirmesi bir yandan diğer hücrelere zarar vererek farklı problemler yaratabiliyor.Etrafta kullanılan yan etkisi daha az bir formül olan fotodinamik terapi işlemlerinde ilaç olarak kullanılma potansiyelinin yüksek olduğunu düşünüyoruz. kanser tedavi formüllerine alternatif olarak dünya çapında kullanılmaktadır. Uzun bir süre içerisinde muhtemelen ilaca dönüşecektir ancak bunlar bizim elimizde önemli bir bulgu olmaya devam etmektedir. Çalışmalarımız devam etmektedir. Amacımız olumlu sonuçlar elde etmektir. ülke ekonomisi. İlgili kurumlardan destek bekliyoruz” dedi.
‘GÜÇLÜ BİR POTANSİYELİMİZ VAR’
Doç. Burak Barut, “Çalışmanın sonuçlarına göre gelecekte 4 kanser türüne karşı ilaç olma konusunda güçlü bir potansiyel yakaladık. Hücre sınırlarında çalıştık ve bunu gösterdik. Değerli bir bulgu” dedi. kanserli dokuya zarar vermemesi ve sağlıklı hücreleri etkilememesi şeklindedir” dedi.
